CHIRURGIA RĘKI
Zespół cieśni kanału nadgarstka powstaje w wyniku długotrwałego ucisku nerwu pośrodkowego biegnącego w kanale nadgarstka.
Przyczyną choroby jest najczęściej obrzęk zapalny nerwu lub tkanek otaczających oraz zwyrodnieniowe lub pourazowe zacieśnienia ograniczonej przestrzeni kanału nadgarstka. Początkowy ucisk na włókna nerwu pośrodkowego doprowadza do zaburzenia ich odżywiania, co wywołuje wtórny obrzęk i nasila dolegliwości. Do objawów klinicznych zespołu należą:
- drętwienia i mrowienia palców I – III ręki oraz połowy palca IV
- mrowienie palca wskazującego (drugiego), środkowego oraz połowy palca serdecznego
- zanik mięśni kłębu kciuka
- osłabienie siły chwytu, brak precyzji i ograniczenia ruchów
- utrudnione zaciśnięcie ręki w pięść
- wypadanie z dłoni trzymanych przedmiotów.
Objawy występują najczęściej w nocy, nasilają się po uniesieniu kończyny, a zmniejszają po opuszczeniu. Przyczyną choroby może być reumatoidalne zapalenie stawów, może też mieć ona charakter choroby zwyrodnieniowej, np. u sekretarek (pisanie na maszynie), często występuje u kobiet w ciąży. Zespół cieśni kanału nadgarstka występuje także przy częstej i długotrwałej pracy z myszką komputerową temu zapobiec, zaleca się stosowanie tabletu zamiast myszki lub specjalnej podkładki ergonomicznej pod nadgarstek przy pracy z myszką.
Leczenie zespołu cieśni nadgarstka należy przeprowadzić jak najszybciej, gdyż początkowo zaburzenia w funkcjonowaniu są odwracalne, jeśli jednak neuropatia ta utrzymuje się, może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia nerwu. Schorzenie te występuje u ok. 1% populacji. Leczenie nieoperacyjne przeprowadza się nakładając na dłoń specjalną gipsową łuskę, jednak najczęściej stosowaną metodą jest zabieg chirurgiczny – przecięcie troczka zginaczy i odbarczenie nerwu. Przeprowadza się go w znieczulenie regionalnym.
PRZYKURCZ DUPUYTRENA
Przykurcz rozcięgna dłoniowego, zwany chorobą Dupuytrena, charakteryzuje się bliznowaceniem rozcięgna dłoniowego z następczym przykurczeniem zgięciowym palców.
Przebieg choroby jest długotrwały i nie zawsze typowy. Przykurcz rozpoczyna się najczęściej w 5. dekadzie życia, częściej u mężczyzn niż u kobiet. Zwykle pojawia się delikatne zgrubienie bądź drobny guzek w obrębie dłoni. W tym stadium rozwój choroby może być zahamowany. Zwykle jednak po pewnym czasie następuje faza szybkiego tworzenia się przykurczeń i w okresie około 6 miesięcy-roku pojawiają się przykurczenia palców, najczęściej serdecznego i małego.
Po okresie dalszym może dojść do zajęcia palców strony promieniowej lub spoidła kciuk-wskaziciel, a czasami proces kończy się przykurczem tylko jednego palca. Długotrwałe utrzymywanie się przykurczu prowadzi stopniowo do utrwalenia zmian w aparacie więzadłowo-stawowym, co może uniemożliwić prawidłowe leczenie.
Leczenie przykurczu Dupuytrena jest przede wszystkim operacyjne. Podczas operacji całkowicie wycina się patologicznie zmienione rozcięgna dłoniowe oraz guzki.
ZESPÓŁ „PALCA ZATRZASKUJĄCEGO”
Polega on na zaburzeniu płynności ruchów czynnego zginania i prostowania palca. Ponieważ po wykonaniu pewnego zakresu ruch palca zostaje zahamowany, aby kontynuować ruch pacjent musi wykonać specjalny wysiłek. Słyszalny trzask, połączony niekiedy z bólem, umożliwia dokończenie przerwanego ruchu.
Już w warunkach normalnych pochewka ścięgnista kciuka ma lekkie przewężenie na wysokości trzeszczek. Położone w pochewce, ścięgno mięśnia zginacza długiego kciuka biegnie na tej wysokości w kanale kostno-ścięgnistym. Kanał ten jest dość ciasny i może powiększać swą objętość w bardzo niewielkim stopniu, uwypuklając się dłoniowo.
Włókniste pogrubienie wlotu pochewki powoduje zaciskanie ścięgna. Drażnione ścięgno ulega obrzękowi, a z czasem żółtawemu przebarwieniu i wrzecionowatemu pogrubieniu. Od tego momentu wsuwanie się pogrubiałej części ścięgna do pochewki staje się bardzo utrudnione.
U dorosłych choroba rozpoczyna się często pojawieniem guzka u podstawy palca, po stronie dłoniowej; tkliwy na ucisk guzek jest pogrubiałym ścięgnem. Z czasem pojawia się zatrzymywanie ruchów palca i charakterystyczny trzask, po którym kontynuowany jest dalszy ruch.
U małych dzieci chorobą dotknięty jest zazwyczaj, tylko kciuk, który ustawia się w zgięciu; Wykonanie biernego ruchu wyprostu może być niemożliwe;
Guzek daje się wyczuć u wejścia do pochewki ścięgnistej, po stronie dłoniowej. W przypadkach zaawansowanej choroby może dojść do zablokowania palca w zgięciu lub wyproście.
Próba leczenia zachowawczego usprawiedliwiona jest w początkowej fazie, kiedy nie ma objawów zatrzymania ruchu. Leczenie polega na miejscowym i ogólnym stosowaniu leków przeciwzapalnych. W fazie rozwiniętego schorzenia pozostaje jedynie zabieg chirurgiczny. Operacja polega na przecięciu lub wycięciach pochewki włóknistej w celu ułatwienia przesuwu pogrubiałego ścięgna.
